KDV Nedir? En Pratik KDV Hesaplama Yöntemleri

KDV Nedir?

Katma Değer Vergisi (KDV), ürün veya hizmetin satış zincirindeki her aşamada uygulanan, son tüketiciye kadar fiyatlara dolaylı olarak yansıtılan bir vergi türüdür. KDV, mal veya hizmetin üretim ve satış sürecinde oluşturduğu ekonomik değer üzerinden hesaplanır ve devlete ödenir.

KDV hesaplarken birden fazla yöntemden faydalanabiliriz. Şayet satışı yaptığımız tüketicimiz KDV dahil son fiyatı önemsiyorsa ona göre bir fiyat belirleyip brüt fiyattan KDV’siz net fiyatı hesaplayabiliriz. Ya da ürünü / hizmeti sattığımız son tüketicimiz KDV hariç net fiyat için bütçe yapıyorsa bu durumda net fiyat verip keseceğimiz faturada netten brüte KDV hesaplayabiliriz. Tüm bunların dışında Türkiye’deki yasalar gereği KDV’yi paylaşma esasına dayalı tevkifatlı KDV hesaplamaları da yapılmakta. Buralar göze karmaşık gelebilir, gelin bu yöntemlere birlikte bakalım.

KDV Hesaplama Yöntemleri

Netten Brüte KDV Hesaplama
Netten brüte hesaplama yaparken önce KDV tutarımızı hesaplayıp ardından bu hesapladığımız KDV tutarını Net Tutar üzerine eklememiz gerekiyor. Bunun için aşağıdaki formülü kullanabiliriz:

KDV Tutarı = Net Tutar X KDV Oranı
KDV Dahil Toplam Tutar = Net Tutar + KDV Tutarı

Gelin bu hesaplamayı bir örnek ile yapalım. Hizmet satan bir danışmanlık şirketinizin olduğunu varsayalım. Müşterinize net tutarı 1000TL olan bir hizmet sattınız. Türkiye’de 2023 yılı itibari ile hizmet satışlarındaki KDV oranı %20. Böyle bir durumda müşterimize fatura keserken hesaplamamızı aşağıdaki formülle yapmamız gerekiyor:

Net Hizmet Bedeli: 1.000TL
KDV Oranı: %20
KDV Tutarı: 1.000TL x (20 / 100) = 200TL
KDV Dahil Toplam Tutar: 1.000TL + 200TL = 1.200TL

Keseceğimiz fatura 1.200TL olacaktır ve bu faturanın 200TL’si KDV’dir.

Brütten Nete KDV Hesaplama
Bildiğiniz gibi marketlerde gezerken raflarda gördüğümüz fiyatlar KDV dahil, yani brüt fiyatlardır. Yani aslında market Katma Değer Vergisini müşteriden alır ve Vergi Dairesine öder. Benzer bir durumda müşterimiz bizden KDV dahil fiyat istiyorsa biz KDV hariç net fiyatımızı nasıl hesaplayacağız? Aşağıdaki formülü kullanabiliriz:

Net Tutar = KDV Dahil Tutar / (1 + KDV Oranı)

Bir market işlettiğimizi ve temel gıda satışı yaptığımızı varsayalım. Türkiye’de 2023 yılı itibari ile temel gıdadaki KDV %1. KDV Dahil toplam tutarı 1000 TL olan bir ürün örneği üzerinden bakacak olursak:

Net Tutar = 1000 / (1 + 1/100) = 1000 / 1.01 = 990,1

Bu durumda 1000 TL KDV dahil olan ürünümüzün KDV’si 9,9 TL, net ürün bedeli ise 990,1 TL olacaktır.

Tevkifatlı Fatura Kesme ve KDV
KDV’li market alışverişi örneğimizde KDV tutarını müşteriler markete, market de Vergi Dairesine ödüyordu. Yani KDV borcu satıcı taraf olan marketin üzerinde kalıyordu. Tevkifatlı alışverişlerde ise, KDV yükü alıcı ve satıcıya paylaştırılır. Alıcı üzerine düşen KDV tutarını doğrudan Vergi Dairesine öder. Bu işlem, hem Vergi Dairesinin KDV tahsilatını garanti altına almasına yardımcı olur, hem satıcı üzerindeki vergi yükünü azaltır. Türkiye’de kanunlarla belirlenmiş işlere ve alıcılara göre tevkifat oranları bulunmaktadır. Bu tevkifat oranlarına buraya tıklayarak ulaşabilirsiniz.

Tabloda görüleceği gibi tevkifat oranlarında 9/10, 7/10, 5/10 gibi değerler bulunuyor. Buradaki kesirler basit KDV hesaplandıktan sonra bu kesirdeki oran kadar KDV’nin alıcıya devredileceğini belirtiyor. Formül aşağıdaki şekilde olacak:

KDV Tutarı = Net Tutar X KDV Oranı
Tevkifatlı KDV = KDV Tutarı X Tevkifat Oranı
Müşterinin Ödeyeceği Tutar = Net Tutar + KDV Tutarı - Tevkifat Tutarı

Bir inşaat şirketi örneği üzerinden anlatalım: Bu şirket malzeme tedariki için anlaşmasını “5.000TL + KDV” olarak yapmış olsun.  Bu işlem için 4/10 tevkifat oranı geçerli olduğunu varsayalım.

KDV Tutarı = 5000 X (20/100) = 1000 TL
Tevkifatlı KDV = 1000 X 4/10 = 400 TL
Müşterinin Ödeyeceği Tutar = 5000 + 1000 - 400 = 5600 TL

Bu senaryoda inşaat şirketi, müşterisine KDV dahil 6000 TL fatura keser, faturada 400 TL’lik tevkifat kodu ile birlikte belirtilir. Müşteri 5600 TL ödeme gerçekleştirir, 400TL’lik kendisine ait KDV tutarını da vergi dairesine beyan ederek öder.

Tüm KDV Hesaplarınızı Nuvio Yapsın

Tüm bu hesaplamalar ve fatura kesme süreçleri oldukça karmaşık gelebilir. Üstelik bunları her fatura kesme işleminde tekrar tekrar yapmak da oldukça büyük bir zaman kaybı. Nuvio ile KDV’li gelir ve giderlerinizi otomatik olarak kaydedebilir, istediğin an KDV raporlamalarınızı tek tuşla alabilirsiniz.
Siz hesaplama yükünden uzaklaşıp satışlarınıza ve büyümenize odaklanırken tüm analizlerinizi Nuvio’da otomatik olarak görebilmek için hemen 14 günlük ücretsiz deneme hesabınızı oluşturun.