7 Maddede 2024 İtibariyle Vergilerde Yapılan Değişiklikler
Geçtiğimiz yılın son günlerinde Cumhurbaşkanı tarafından onaylanan 7491 sayılı yasa, özellikle emeklilere ödenecek bir ikramiyeyi de içerdiği için gündemi epeyce meşgul etmişti. Bu yasa tabii yalnızca emekli ikramiyeleri ile ilgili değildi. Kurumlar vergisi, vergi usul, KDV, ÖTV, Damga Vergisi ve harçlar gibi bir çok konuda değişiklik ve düzenlemeleri de içeriyordu.
Tam da Kurumlar Vergisi döneminden çıkmışken bu yasanın düzenlediği değişikliklere bir göz atmak istedik. Kahvenizi ve hesap makinenizi aldıysanız gelin 7 temel maddede vergilerde yapılan değişikliklere bakalım:
1. Götürü giderlere son verildi
Yurt dışında inşaat, onarma, montaj ve taşımacılık faaliyetlerinde bulunan şirketler önceden bu faaliyetlerden elde ettikleri döviz kazancının en fazla binde 5’ini götürü olarak hesaplayabiliyor ve bunları kazançlarından indirebiliyorlardı. Yeni yasa bu uygulamaya 1 Ocak 2024 tarihinden itibaren son verdi.
2. Yurt dışı iştirak kazancı istisnasında değişiklikler yapıldı
Kurumlar Vergisi Yasasına göre yurtdışındaki Anonim veya Limited Şirket niteliğindeki şirketlere ortaklığı bulunan kurumların, bu ortaklıktan sağladıkları kazançlara yurt dışı iştirak kazancı deniyor. Bu kazançlar kurumlar vergisinden istisnaydı. Bu durum değişmese de bu istisnanın şartlarında bazı değişiklikler oldu:
Önceden bu yurtdışı iştirakin ödenmiş sermayesinin en az %10’una sahip olunması beklenirken 7491 sayılı yasayla bu oran %50’ye çıkartıldı.
Bunların yanı sıra, iştirak payının kesintisiz olarak 1 yıl boyunca elde tutulması, yurt dışı iştirak kazançlarının en az % 15 oranında vergi yükü taşıması gibi ek şartlar da gerekiyordu. Yeni yasayla 1 Ocak 2023 tarihinden itibaren elde edilen gelir ve kazançlara uygulanmak üzere bu ek şartlar kaldırılarak bir kolaylaştırma yapıldı. Bu sayede, kazancın elde edildiği takvim yılına ilişkin kurumlar vergisi beyannamesinin verilmesi gereken tarihe kadar Türkiye’ye transfer edilmesi, ve gerekli şartların sağlanması durumunda, elde tutma süresi ve vergi yükü gibi ek şartlar artık aranmayacak. Böyle bir durumda elde edilen kar paylarının %50’si kurumlar vergisinden istisna olarak değerlendirilecek.
3. Yurt dışına verilen hizmetlerde indirim oranı %50’den %80’e çıkartıldı
Türkiye'de verilen ve münhasıran yurt dışında yararlanılan, mühendislik, yazılım, mimarlık, eğitim, sağlık gibi bazı hizmetlerden elde edilen kazancın %50’si kurumlar vergisi beyannamesinde ayrıca gösterilebiliyor ve kurum kazancından indirilebiliyordu. Yeni yasayla bu oran %80 olarak değiştirildi. Bu indirimin şartı, kazancın tamamının kurumlar vergisi beyannamesi verilmesi gereken tarihe kadar Türkiye’ye transfer edilmesi. Bu yenilik de, 1 Ocak 2023 tarihinden itibaren elde edilen gelir ve kazançlardan itibaren yürürlükte.
4. İhracatçılarda 5 puanlık oran indiriminin yelpazesi genişletildi
Yeni yasadan önce, ihracat yapan kurumların münhasıran ihracattan elde ettikleri kazançlarına kurumlar vergisi oranı 5 puan indirimli olarak uygulanıyordu. Bu indirim devam ediyor ancak yeni yasayla daha çok şirket bu indirimden faydalanabiliyor. Şöyle ki,
Aracılı ihracat sözleşmesine dayanarak imalatçı veya tedarikçi kurumların, dış ticaret sermaye şirketleri veya sektörel dış ticaret şirketleri üzerinden gerçekleştirdikleri ihracat faaliyetlerine ilişkin kazançları da artık bu indirim kapsamında olacak. Bu hüküm de 1 Ocak 2023 tarihinden itibaren elde edilen gelir ve kazançlara uygulanmak üzere yürürlüğe girdi.
5. KKM istisnası uzatıldı
Kur korumalı mevduat ve katılım hesaplarına uygulanan kurumlar vergisi istisnasının süresi 31 Aralık 2023 tarihinde sona eriyordu. Yeni yasayla istisnanın uygulanma süresi 30 Haziran 2024 tarihine kadar uzatıldı. Ayrıca Cumhurbaşkanı’na, her defasında 6 ayı geçmeyecek şekilde bu süreyi uzatma yetkisi verildi.
6. Banka ve finans kurumlarında enflasyon düzeltmesi
Kurumlar vergisi mükellefleri 2023 yılına ilişkin mali tablolarını (bilanço) enflasyon düzeltmesine tabi tutacaklar. Aslında 2023 düzeltmesi bir nevi 2024 için başlangıç bilançosu oluşturmak şeklinde tanımlanabilir. Bu düzeltme sonucu ortaya çıkan enflasyon kârı/zararı bilançoda geçmiş yıl kâr zararı hesabında gösterilecek. Söz konusu geçmiş yıl kârı vergiye tabi tutulmadığı gibi geçmiş yıl zararı da zarar olarak kabul edilmiyor.
2023 düzeltmesinden farklı olarak 2024 ve takip eden yıllarda hesaplanan dönem kârı veya zararı enflasyon düzeltmesinden kaynaklanan kâr veya zararı da içerecek şekilde belirlenecek. İşte burada banka ve finans kurumları için bir ayrıma gidiliyor.
Buna göre bankalar, 6361 sayılı Finansal Kiralama, Faktoring, Finansman ve Tasarruf Finansman Şirketleri Kanunu kapsamındaki şirketler, ödeme ve elektronik para kuruluşları, yetkili döviz müesseseleri, varlık yönetim şirketleri, sermaye piyasası kurumları ile sigorta ve reasürans şirketleri ve emeklilik şirketleri tarafından; geçici vergi dönemleri de dahil olmak üzere 2024 ve 2025 hesap dönemlerinde yapılan enflasyon düzeltmesinden kaynaklanan kâr/zarar farkı kazancın tespitinde dikkate alınmayacak. Ayrıca Cumhurbaşkanı’na bu uygulamayı 2026 yılını da içerecek şekilde uzatabilme konusunda yetki verilmiş durumda.
7. KDV-2 beyan ve ödeme süreleri değişti
Yeni yasayla, vergi kesintisi yapmakla sorumlu tutulanlar tarafından sorumlu sıfatıyla beyan edilerek ödenen KDV’nin indirim konusu yapılmasına ilişkin düzenleme KDV yasasına eklendi.
Vergi kesintisi yapmakla sorumlu tutulanlar terimi, özellikle normal alış faturalarında faturaya dahil edilen ve satışı yapan tarafın ödediği standart KDV’den farklı olarak, alıcının ödemekle yükümlü olduğu KDV’ler için kullanılmaktadır.
Bugüne kadar KDV yasasında beyan ve ödeme tarihleri açısından normal KDV veya sorumlu sıfatıyla verilen beyannamelerde herhangi bir fark bulunmuyordu. İkisi de takip eden ayın 28’ine kadar veriliyor ve aynı tarihe kadar ödeniyordu.
Yeni yasayla vergi kesintisi yapmakla sorumlu tutulanların KDV beyan ve ödeme süreleri farklılaştırıldı. Buna göre KDV 2 beyannamelerinin, vergilendirme dönemini takip eden ayın; 25. günü sonuna kadar verilmesi ve ödenmesi gerekiyor. Bu düzenleme 1 Ocak 2024 tarihinde yürürlüğe girdi.
Sonuç olarak, son dönemde vergilendirme ile alakalı yapılan bir çok değişiklik gibi bu yasa da oldukça kritik vergileri, onların hesaplama yöntemlerini ve ödeme dönemlerini değiştiriyor. Yazımızı kapatırken hatırlatmak isteriz ki yasalar sıklıkla değişebilir, farklı şekillerde yorumlanabilir. Bu sebeple bu yazıdaki bilgilerle ilgili bir uygulama yapılmadan önce mutlaka profesyonel bir destek almanızı öneririz. Elbette tüm bu yükümlülükleri hesaplamadan önce şirketinizin nakit akışını, alış ve satışlarını doğru takip ettiğinizden ve hesaplamaları hatasız yaptığınızdan emin olmak için Nuvio her an yanınızda. Hemen buradan ücretsiz hesap oluşturabilir ve Nuvio’nun yeteneklerini 14 gün boyunca hiçbir ücret ödemeden test edebilirsiniz.
